Pałac w Zimnowodzie
Pokaż Zamki i Pałace na większej mapielokalizacja
Materiały zaczerpnięte (źródła różne)
Wieś należała do Zimnowodzkich, Głogińskich, Marszewskich, Rychłowskich, a od XIX w. do Mycielskich. Teodor Mycielski (1804-1874) był żołnierzem powstania listopadowego, protektorem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu i jednym z założycieli Bazaru. Od 1932 r. właścicielem majątku został Henryk Grocholski.
Pałac w stylu renesansu francuskiego został zbudowany po 1864 r. dla Teodora Mycielskiego. Jego projektantem był Stanisław Hebanowski, zwolennik tzw. kostiumu francuskiego, twórca pałacy w Posadowie, Tarcach i Nowej Wsi k. Wronek. Pałac symetryczny, składa się z trzech ryzalitów, które połączone są korpusem głównym. Nakryty dachem w stylu Mansarta z licznymi kominami. Ryzality mają odrębne dachy z dekoracyjnie zakończonymi kominami z okazałymi aediculami lukarn. Bogato dekorowana fasada z odrębnym porządkiem pilastrów dla każdej części. Wejście w ryzalicie środkowym poprzedzone jest gankiem wspartym na czterech filarach i ozdobione rzeźbami.
We wnętrzu szereg reprezentacyjnych salonów z jadalnią od południa oraz zachowujący francuski charakter wysoki, piętrowy hol z obiegającą jego wnętrze klatką schodową. Nad kominkiem, w sieni pałacu umieszczono herb Teodora Mycielskiego oraz jego drugiej żony Ludwiki z Bispingów.
Przy pałacu zabudowania folwarczne z trzykondygnacyjnym, kamiennym spichrzem z 1867 r. oraz oficyna z II poł. XIX w.
Park krajobrazowy, regularny (pow. 13,3 ha) z I poł. XIX w., ze stawami, alejami wiązową i kasztanowo-lipową, szpalerem grabowym oraz pomnikowymi topolami i wiązami
Sześć kilometrów na południowy wschód od Borku Wielkopolskiego. Od połowy XVIII w. do połowy XIX w. własność Rychłowskich. Następnie właścicielami byli Kwileccy, od 1872 r. Mycielscy, od 1932 roku Grocholscy.
Pałac wzniesiono ok. 1864 roku według projektu Stanisława Hebanowskiego, w stylu neorenesansu francuskiego.
Przy pałacu znajduje się park o powierzchni 13.62 hektara z pierwszej połowy XIX wieku. W parku znajdują się dwa duże stawy. Park podzielony jest na część o założeniu regularnym i krajobrazowym.
ZIMNOWODA [w]: Dawne Budownictwo Folwarczne "Majątki Wielkopolskie"
Tom I - Powiat Gostyński
Red. Naukowa serii doc. dr hab. Jan Skuratowicz
Wyd. Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno - Spożywczego w Szreniawie, strona 179.
Wieś pojawiająca się w źródłach od 1390 roku. W końcu XIV w. i w XV w. stanowiła własność Zimnowodzkich, od XVI w. Głosińskich. W 1618 roku jako właściciel wymieniany Mikołaj Marszewski. Ok. poł. XVIII w., miejscowość znalazła się w rękach rodziny Rychłowskich, w posiadaniu której pozostała jeszcze w 1841 r. W roku 1872 Z. Nabył Mieczysław Kwilecki, w 1872 r. stanowiła już własność Teodora Mycielskiego, a od 1875 r. wdowy po nim Ludwiki Mycielskiej z Bispingów. W latach 1879 - 1919 właścicielem majątku pozostawał Alfred Mycielski z Siedmiorogowa, a od 1919 r. Maria Mycielska z domu Łącka. W 1932 r. dobra w posiadaniu Henryka Grocholskiego.
Około 1865 r. we wsi znajdowało się 12 domów, w tym 2 murowane, a w latach 90 - tych XIXw. 18 domów i 326 mieszkańców. W 1881 r. powierzchnia dóbr wynosiła 862 ha, w tym 688 ha pól, 40.6 ha łąk, 64.5 ha pastwisk i 42.7 ha lasów. W 1913 r. na terenie gospodarstwa Z. Wraz z folwarkiem Głoginin prowadzona byłą hodowla 70 koni, 325 krów, 1485 świń i 175 owiec.
W 1926 r. gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła szlachetnego półkrwi oraz w reprodukcji nasion zbóż i buraków cukrowych. Działała tu także fabryka płatków ziemniaczanych oraz młyn parowy.
Założenie pałacowe usytuowane zostało w pn. - zach. Krańcu wsi, przy drodze z Borku do Koźmina. Składa się z części rezydencjonalnej i folwarcznej.
ZESPÓŁ REZYDENCJONALNY złożony z pałacu i parku zajmuje pd. - zach. Część założenia. Usytuowany został wzdłuż osi pn. - zach. - pd. - wsch. przechodzącej przez całe założeni.
PAŁAC wzniesiony po 1864 roku dla ówczesnego właściciela dóbr, Teodora Mycielskiego przez architekta Stanisława Hebanowskiego. Bryła budynku nawiązuje do dzieł głównego twórcy architektury francuskiej XVII w.- Henri Mansarta. Murowany, piętrowy, na odcinkowo sklepionych piwnicach, z fasadą zwróconą na pd. - wsch. Układ wnętrza 2 - oraz 2.5 - traktowy. Na osi dwukondygnacyjny, bogato dekorowany, reprezentacyjny hall i sień. Na parterze skupione zostały pomieszczenia reprezentacyjne z okazałą jadalnią od pd. Oraz pomieszczenia mieszkalne w części pn. We wsch. partii pałacu, od strony gospodarstwa usytuowany został gabinet pana domu. Elewacje pałacu tynkowane, boniowane, bogato zdobione dekoracją architektoniczną i rzeźbiarską.
PARK krajobrazowy - regularny, o powierzchni 13.26 ha., pochodzący z 1 poł. XIX w., przekształcony częściowo około 1864 r. i po 1890 r. Położony w dolinie rzeki Pogony. Część pd. - wsch. parku regularna, z czterorzędową aleją kasztanowców i lip, dochodząca do gazonu przed frontem pałacu. Równolegle do niej, bliżej rezydencji biegną dwa szpalery grabowe. Część pn. - zach. Parku o charakterze krajobrazowym, z dwoma dużymi stawami. Na grobli miedzy stawami, na osi głównej założenia znajduje się aleja wiązowa prowadząca do głównej bramy wjazdowej. Trzeci staw usytuowany na pd. Od pałacu.
ZESPÓŁ FOLWARCZNY usytuowany w pn. - wsch. części założenia pomiędzy parkiem, a drogą, złożony z podwórza gospodarczego i kolonii domów pracowników folwarcznych. Dziedziniec folwarczny duży, o nieregularnym zarysie; dzięki usytuowanemu pośrodku budynkowi podzielony na dwa wnętrza. Na teren podwórza prowadzą dwa wjazdy - od strony pn. - zach. I od pn. - wsch. , z głównej drogi. Zachowane częściowo stare ogrodzenie, murowane z cegły, tynkowane. W części pn. - zach. Dziedzińca usytuowane zostały następujące obiekty: w pierzei pn. spichlerz i stodoła z 1867 r., w zach. Przebudowany budynek mieszklany, dawna kuźnia, obecnie chlew z ok. 3 ćw. XIX w. oraz nowy budynek administracyjny, w pd. Niewielki budynek gospodarczy. W drugiej części podwórza wzdłuż pierzei pn. - wsch. wzniesione zostały dwa budynki mieszkalne z 4 ćw. XIX w., w pierzei wsch. chlew, a w pd. - wsch. obora i gorzelnia.
CHLEW z końca XIX w., murowany, jednokondygnacyjny z wyższym ryzalitem, nakryty dachem dwuspadkowym z dachówką. Wzniesiony na planie prostokąta, z wnętrzem podzielonym dwoma rzędami żeliwnych kolumn, z podłużnym układem stanowisk. Elewacje tynkowane, pośrodku frontowej (zach.) - 3 - osiowy ryzalit, urozmaicony ozdobnymi arkadowymi otworami i blendami.
SPICHLERZ z 1867 r. (data na elewacji), murowany z kamienia i cegły, dwukondygnacyjny z poddaszem. Więźba dachowa płatwiowo - kleszczowa, dach dwuspadowy kryty papą. Wzniesiony na planie prostokąta, z wnętrzem podzielonym dwoma rzędami słupów; powyżej strop belkowy nagi. Elewacje kamienne z ceglanym detalem architektonicznym (lizeny), gzymsy kordonowe i koronujący, obramienia okienne.
STODOŁA połączona od strony wsch. ze spichlerzem, wzniesiona ok. 1867 r., murowana z kamienia, z ceglanym detalem, jednokondygnacyjna, częściowo podpiwniczona, nakryta dachem dwuspadowym krytym papą. Wzniesiona na planie prostokąta, ze współczesną przybudówką od strony pd., 3 - klepiskowa, 4 - sąsiekowa.
GORZELNIA z 1883 r. (data na kominie), murowana, dwukondygnacyjna, podpiwniczona. Więźba dachowa płatwiowo - kleszczowa, dach dwuspadowy ryty papą. Wzniesiona na planie prostokąta, od wsch. kotłownia z kominem. Elewacje tynkowane, od frontu (zach.) - wyższy ryzalit. Ściany zrytmizowane lizenami, w partii poddasza odcinkowo zamkniętymi płycinami. Otwory okienne zakończone odcinkowo, szczyty elewacji bocznych wykończone fryzem schodkowym.