 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Pałac Prezydencki w Warszawie
Materiały zaczerpnięte (źródła różne)
Pałac Prezydencki w Warszawie (również Koniecpolskich, Radziwiłłów, Lubomirskich, Namiestnikowski), pałac w Warszawie, w Śródmieściu, przy Krakowskim Przedmieściu, od 1993 rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Pałac Prezydencki jest najokazalszym gmachem przy Krakowskim Przedmieściu i jednocześnie największym z warszawskich pałaców. Pierwotnie wyglądał inaczej, swój zaś obecny wygląd i tradycyjną nazwę (Pałac Namiestnikowski) zyskał w XIX wieku podczas gruntownej przebudowy. Specyfiką tego gmachu jest fakt, że rzadko posiadał głównych mieszkańców, a głównie spełniał szereg funkcji publicznych. Obecnie, od końca XX wieku jest siedzibą kolejnych prezydentów Polski (którzy w nim również mieszkają). Budynek stoi pomiędzy kościołem pokarmelickim a hotelem Bristol.
Historia
Pałac do 1818 roku
Pierwotnie był to barokowy pałac w stylu rezydencji genueńskich, z pierwszym w Warszawie ogrodem typu włoskiego, schodzącym aż do rzeki Wisły (biegnącej w tamtych czasach u podnóża skarpy), przy którym znajdowała się przystań dla statków. Projektantem pałacu był Constantino Tencalla – ówczesny nadworny architekt króla Władysława IV, autor m.in. kolumny Zygmunta. Budowę rozpoczął w 1643 hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski, z przeznaczeniem na swoją warszawską rezydencję (jego główną siedzibą były Brody). Zmarł jednak w 1646, a prace dokończył jego syn, Aleksander.
Po śmierci Aleksandra, jego syn, Stanisław, sprzedał pałac w 1659 hetmanowi polnemu i marszałkowi wielkiemu koronnemu Jerzemu Sebastianowi Lubomirskiemu. Jednak już w 1674, pałac przeszedł w ręce Radziwiłłów z linii nieświeskiej. Za Radziwiłłów pałac był częstym miejscem zgromadzeń publicznych, uczt i balów. Jednym z bardziej znanych właścicieli pałacu był książę Karol Stanisław II Radziwiłł zwany Panie Kochanku, który jednak poróżniony z Czartoryskimi i królem Stanisławem Augustem Poniatowskim, przestał bywać w stolicy, a budynek w latach 1768-1778 został wynajęty Franciszkowi Ryxowi i zaadaptowany na teatr, w którym specjalną lożę miał także król. M.in. właśnie w tym budynku w 1778 odbyła się premiera pierwszej polskiej opery "Nędza uszczęśliwiona", skomponowanej przez Macieja Kamińskiego. W tym samym roku Radziwiłł pogodzony z Czartoryskimi wrócił do Warszawy, jednak budynek musiał niemal siłą przejmować z powrotem od artystów.
W czasie Sejmu Czteroletniego, w latach 1791-1792 pałac był siedzibą Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej.
Pałac Namiestnikowski
Pałac pozostawał rezydencją Radziwiłłów do 1818, kiedy to został kupiony przez rząd Królestwa Kongresowego z przeznaczeniem na siedzibę namiestnika. Został wtedy gruntownie przebudowany w stylu klasycystycznym, a boczne, niskie skrzydła zostały dociągnięte do linii ulicy. Praktycznie tylko parter pozostał nienaruszony z powodu masywnych sklepień. Reszta korpusu została przebudowana, z zupełnie nową elewacją w porządku korynckim. Autorem przebudowy był Chrystian Piotr Aigner. Od tej pory pałac zwany jest Pałacem Namiestnikowskim, pomimo tego, że był siedzibą tylko pierwszego namiestnika, gen. Józefa Zajączka, do jego śmierci w 1826. Później, w czasach zaborów spełniał różne role. W 1821 r. od strony ulicy dostawiono, istniejące do dzisiaj, kamienne lwy – dzieło Camillo Laudiniego. Jego architektura zachowana jest do dzisiaj, pomimo tego, że główny korpus praktycznie całkowicie spłonął w wyniku pożaru w 1852. Odbudowany został w 1856. W lipcu 1870 w miejscu przeznaczonym na pomnik księcia Józefa Poniatowskiego wywieziony do Homla, odsłonięty został pomnik Iwana Paskiewicza.
W latach 1899-1901 z prawej strony pałacu wyburzono Pałac Tarnowskich i w jego miejscu postawiono, przylegający do Pałacu Namiestnikowskiego, gmach luksusowego hotelu Bristol.
W okresie rozbiorów, po śmierci gen. Zajączka pałac był wykorzystywany do rozmaitych celów. W okresie powstania listopadowego mieszkał w nim dyktator powstania gen. Józef Chłopicki oraz rezydował Rząd Narodowy. W 1856 w świeżo odbudowanym gmachu urządzono dla cara Aleksandra II wielki bal. W 1879 w jego największej sali – sali kolumnowej wystawiono po raz pierwszy w Warszawie obraz Matejki "Bitwa pod Grunwaldem".
Po 1918 roku
Jeszcze w 1917 pomnik znienawidzonego przez Polaków namiestnika Paskiewicza został zburzony. W 1918 pałac został odnowiony i stał się oficjalną siedzibą premiera i rządu. Boczne skrzydła zajmowało Prezydium Rady Ministrów, zaś gmach główny wykorzystywany był do celów reprezentacyjnych.
Okres II wojny światowej pałac przetrwał wyjątkowo bez większych uszkodzeń, aczkolwiek jego wnętrza zostały przez Niemców przebudowane na luksusowy hotel z kasynem nazwany Deutsches Haus.
Po wojnie pałac został poddany remontowi i przebudowie, którą prowadzili Antoni Brusche i Antoni Jawornicki. Budynek służył Radzie Ministrów aż do jej przeniesienia do gmachu w Alejach Ujazdowskich. Później spełniał rolę reprezentacyjną, wykorzystywany do różnego rodzaju oficjalnych spotkań, szczególnie o charakterze uroczystym, np. wręczano tu nominacje profesorskie, urządzano noworoczne bale będące spotkaniem władzy z artystami itp. To właśnie w Pałacu Namiestnikowskim podpisano w 1955 Układ Warszawski, w 1970 układ o normalizacji stosunków PRL z RFN, natomiast w 1989 toczyły się w nim obrady Okrągłego Stołu.
W 1965 ustawiono przed pałacem pomnik księcia Józefa Poniatowskiego – kopię rzeźby duńskiego artysty-rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena w 1832, który pozostawił w Warszawie także wiele innych swoich dzieł, m.in. pomnik Kopernika. Pomnik Poniatowskiego został zniszczony w grudniu 1944 przez hitlerowców (znajdował się wtedy na Placu Saskim). Kopia pomnika została ufundowana i wykonana przez Duńczyków na podstawie modelu oryginału, który zachował się w muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze i pierwotnie postawiona w 1951 przed Starą Pomarańczarnią w Łazienkach.
W 1990 rozpoczął się gruntowny remont pałacu z przeznaczeniem na siedzibę Prezydenta RP i jego kancelarii. Od tego czasu pałac posiada oficjalną nazwę – Pałac Prezydencki. Drugie piętro w całości zajmują prywatne apartamenty prezydenta i jego rodziny. Jako pierwszy zamieszkał w nim w 1994 prezydent Lech Wałęsa, przenosząc się z dotychczasowej siedziby prezydenta w Belwederze.
Pałac Prezydencki jest własnością Skarbu Państwa będącą w zarządzie i składnikiem mienia Kancelarii Prezydenta RP
Pałac Prezydencki jest najokazalszym gmachem przy Krakowskim Przedmieściu i jednocześnie największym z warszawskich pałaców. Pierwotnie wyglądał inaczej, swój zaś obecny wygląd i tradycyjną nazwę (Pałac Namiestnikowski) zyskał w XIX wieku podczas gruntownej przebudowy. Specyfiką tego gmachu jest fakt, że rzadko posiadał głównych mieszkańców, a głównie spełniał szereg funkcji publicznych. Obecnie, od końca XX wieku jest siedzibą kolejnych prezydentów Polski (którzy w nim również mieszkają). Budynek stoi pomiędzy kościołem pokarmelickim a hotelem Bristol.
Historia
Pałac do 1818 roku
Pierwotnie był to barokowy pałac w stylu rezydencji genueńskich, z pierwszym w Warszawie ogrodem typu włoskiego, schodzącym aż do rzeki Wisły (biegnącej w tamtych czasach u podnóża skarpy), przy którym znajdowała się przystań dla statków. Projektantem pałacu był Constantino Tencalla – ówczesny nadworny architekt króla Władysława IV, autor m.in. kolumny Zygmunta. Budowę rozpoczął w 1643 hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski, z przeznaczeniem na swoją warszawską rezydencję (jego główną siedzibą były Brody). Zmarł jednak w 1646, a prace dokończył jego syn, Aleksander.
Po śmierci Aleksandra, jego syn, Stanisław, sprzedał pałac w 1659 hetmanowi polnemu i marszałkowi wielkiemu koronnemu Jerzemu Sebastianowi Lubomirskiemu. Jednak już w 1674, pałac przeszedł w ręce Radziwiłłów z linii nieświeskiej. Za Radziwiłłów pałac był częstym miejscem zgromadzeń publicznych, uczt i balów. Jednym z bardziej znanych właścicieli pałacu był książę Karol Stanisław II Radziwiłł zwany Panie Kochanku, który jednak poróżniony z Czartoryskimi i królem Stanisławem Augustem Poniatowskim, przestał bywać w stolicy, a budynek w latach 1768-1778 został wynajęty Franciszkowi Ryxowi i zaadaptowany na teatr, w którym specjalną lożę miał także król. M.in. właśnie w tym budynku w 1778 odbyła się premiera pierwszej polskiej opery "Nędza uszczęśliwiona", skomponowanej przez Macieja Kamińskiego. W tym samym roku Radziwiłł pogodzony z Czartoryskimi wrócił do Warszawy, jednak budynek musiał niemal siłą przejmować z powrotem od artystów.
W czasie Sejmu Czteroletniego, w latach 1791-1792 pałac był siedzibą Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej.
Pałac Namiestnikowski
Pałac pozostawał rezydencją Radziwiłłów do 1818, kiedy to został kupiony przez rząd Królestwa Kongresowego z przeznaczeniem na siedzibę namiestnika. Został wtedy gruntownie przebudowany w stylu klasycystycznym, a boczne, niskie skrzydła zostały dociągnięte do linii ulicy. Praktycznie tylko parter pozostał nienaruszony z powodu masywnych sklepień. Reszta korpusu została przebudowana, z zupełnie nową elewacją w porządku korynckim. Autorem przebudowy był Chrystian Piotr Aigner. Od tej pory pałac zwany jest Pałacem Namiestnikowskim, pomimo tego, że był siedzibą tylko pierwszego namiestnika, gen. Józefa Zajączka, do jego śmierci w 1826. Później, w czasach zaborów spełniał różne role. W 1821 r. od strony ulicy dostawiono, istniejące do dzisiaj, kamienne lwy – dzieło Camillo Laudiniego. Jego architektura zachowana jest do dzisiaj, pomimo tego, że główny korpus praktycznie całkowicie spłonął w wyniku pożaru w 1852. Odbudowany został w 1856. W lipcu 1870 w miejscu przeznaczonym na pomnik księcia Józefa Poniatowskiego wywieziony do Homla, odsłonięty został pomnik Iwana Paskiewicza.
W latach 1899-1901 z prawej strony pałacu wyburzono Pałac Tarnowskich i w jego miejscu postawiono, przylegający do Pałacu Namiestnikowskiego, gmach luksusowego hotelu Bristol.
W okresie rozbiorów, po śmierci gen. Zajączka pałac był wykorzystywany do rozmaitych celów. W okresie powstania listopadowego mieszkał w nim dyktator powstania gen. Józef Chłopicki oraz rezydował Rząd Narodowy. W 1856 w świeżo odbudowanym gmachu urządzono dla cara Aleksandra II wielki bal. W 1879 w jego największej sali – sali kolumnowej wystawiono po raz pierwszy w Warszawie obraz Matejki "Bitwa pod Grunwaldem".
Po 1918 roku
Jeszcze w 1917 pomnik znienawidzonego przez Polaków namiestnika Paskiewicza został zburzony. W 1918 pałac został odnowiony i stał się oficjalną siedzibą premiera i rządu. Boczne skrzydła zajmowało Prezydium Rady Ministrów, zaś gmach główny wykorzystywany był do celów reprezentacyjnych.
Okres II wojny światowej pałac przetrwał wyjątkowo bez większych uszkodzeń, aczkolwiek jego wnętrza zostały przez Niemców przebudowane na luksusowy hotel z kasynem nazwany Deutsches Haus.
Po wojnie pałac został poddany remontowi i przebudowie, którą prowadzili Antoni Brusche i Antoni Jawornicki. Budynek służył Radzie Ministrów aż do jej przeniesienia do gmachu w Alejach Ujazdowskich. Później spełniał rolę reprezentacyjną, wykorzystywany do różnego rodzaju oficjalnych spotkań, szczególnie o charakterze uroczystym, np. wręczano tu nominacje profesorskie, urządzano noworoczne bale będące spotkaniem władzy z artystami itp. To właśnie w Pałacu Namiestnikowskim podpisano w 1955 Układ Warszawski, w 1970 układ o normalizacji stosunków PRL z RFN, natomiast w 1989 toczyły się w nim obrady Okrągłego Stołu.
W 1965 ustawiono przed pałacem pomnik księcia Józefa Poniatowskiego – kopię rzeźby duńskiego artysty-rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena w 1832, który pozostawił w Warszawie także wiele innych swoich dzieł, m.in. pomnik Kopernika. Pomnik Poniatowskiego został zniszczony w grudniu 1944 przez hitlerowców (znajdował się wtedy na Placu Saskim). Kopia pomnika została ufundowana i wykonana przez Duńczyków na podstawie modelu oryginału, który zachował się w muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze i pierwotnie postawiona w 1951 przed Starą Pomarańczarnią w Łazienkach.
W 1990 rozpoczął się gruntowny remont pałacu z przeznaczeniem na siedzibę Prezydenta RP i jego kancelarii. Od tego czasu pałac posiada oficjalną nazwę – Pałac Prezydencki. Drugie piętro w całości zajmują prywatne apartamenty prezydenta i jego rodziny. Jako pierwszy zamieszkał w nim w 1994 prezydent Lech Wałęsa, przenosząc się z dotychczasowej siedziby prezydenta w Belwederze.
Pałac Prezydencki jest własnością Skarbu Państwa będącą w zarządzie i składnikiem mienia Kancelarii Prezydenta RP
