 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Kalisz
Kalisz - miasto w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego, nad rzeką Prosną. Drugie pod względem wielkości miasto województwa wielkopolskiego. Przyjmuje się, że jest to najstarsze miasto w Polsce. Obecnie jest miastem na prawach powiatu i siedzibą powiatu kaliskiego ziemskiego.
Wczesnośredniowieczny gród na Zawodziu (IX/X-XIII w.) należał do największych piastowskich ośrodków grodowo-miejskich. Po 1233 r. książę Śląski Henryk Brodaty przeniósł centrum osadnicze Kalisza na północ od Zawodzia, na nowe miasto.
Prawa miejskie na bazie prawa magdeburskiego Kalisz otrzymał między latami 1253-1260.
Około 1257 r. Książę Bolesław Pobożny ulokował Kalisz na prawie średzkim. Wewnętrzną przestrzeń miasta cechował wrzecionowaty układ 2 ulic handlowych, przeciętych systemem przecznic, z centralnie usytuowanym prostokątnym rynkiem.
Rozkwit miasta przypadł na XV i XVI w. Niebagatelny wpływ na architektoniczne i intelektualne oblicze miasta miało sprowadzenie doń Jezuitów (1583 r.) oraz fundacja kolegium i kościoła dokonana przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Stanisława Karnkowskiego.
Liczne wojny i pożary w XVII i XVIII w. zahamowały rozwój Kalisza. Tragiczny był zwłaszcza rok 1792, kiedy to wielki pożar strawił bez mała całe miasto.
Po upadku Księstwa Warszawskiego w 1815 r. Kalisz znalazł się w granicach Królestwa Polskiego. Jako jedno z większych miast Kongresówki stanowił ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturalny.
w czasie I wojny światowej miasto zostało prawie całkowicie zniszczone ostrzałem artyleryjskim i poprzez podpalenia przez wojska niemieckie pod dowództwem majora Hermanna Preuskera.
Podczas II Wojny Światowej Kalisz wcielony został do tzw. Kraju Warty. Okupacja przyniosła represje i prześladowania. Szczególnie bezwzględnie obeszli się hitlerowcy z ludnością Żydowską, stanowiącą do 1939 r. 1/3 ogółu mieszkańców miasta.
Lata powojenne zaznaczyły się rozbudową przemysłu, infrastruktury miejskiej oraz rozwojem społeczno-kulturalnym.
Legenda o kaliskiej Dorotce
Starosta zamku kaliskiego miał piękną córkę Dorotkę. Kochał ją bardzo i pragnął jej szczęścia. Chciał ją dobrze wydać za mąż, za takiego kandydata, który będzie nie tylko zamożny i mądry, ale za takiego, dla którego będzie przychylne serce Dorotki. Dziewczyna jednak nie paliła się do zamążpójścia. Żaden z przedstawionych kandydatów nie przypadł jej do gustu. Siedziała samotnie w swojej komnacie na daremnie wyczekując tego jedynego.
Dorotka nie lubiła strojnych sukni ani czepców, miała wszakże upodobanie w misternie zdobionych trzewiczkach. Starosta spełniał prośby córki i każdego miesiąca na jego rozkaz przyprowadzano do zamku szewczyka Marcinka, który jak żaden majster w mieście potrafił wyszywać złotą i srebrną nicią cudne wzory na damskich trzewiczkach.
Zdarzyło się pewnego razu, że król wysłał starostę w długą i niebezpieczną podróż z ważną misją. Mijały miesiące, a starosta nie wracał. Nastał w Kaliszu czas głodu i zarazy. Ludzie padali na ulicach jak muchy. Tylko Marcinek niezmiennie każdego miesiąca nie zważając na szalejące w mieście „morowe powietrze” wędrował do Dorotki na zamek i pracowicie szył dla niej nowe buciki. W czasie tych spotkań młodzi się w sobie zakochali, zaczęli spędzać ze sobą coraz więcej czasu, a to nie mogło ujść uwagi zamkowej straży.
Pewnego razu urządzono na szewczyka zasadzkę, a kiedy ten próbował uciec, spadł z zamkowych murów i zginął na miejscu. Wkrótce po śmierci Marcinka powrócił na zamek starosta. Tak bardzo zagniewał się na córkę, że rozkazał zamurować ją w jednej z zamkowych baszt, gdzie dziewczyna umarła z głodu.
Po jej śmierci zamykano w baszcie złe i występne dziewczyny, które potem nazywano Dorotkami, a z czasem samą basztę też nazwano Dorotką.
Wczesnośredniowieczny gród na Zawodziu (IX/X-XIII w.) należał do największych piastowskich ośrodków grodowo-miejskich. Po 1233 r. książę Śląski Henryk Brodaty przeniósł centrum osadnicze Kalisza na północ od Zawodzia, na nowe miasto.
Prawa miejskie na bazie prawa magdeburskiego Kalisz otrzymał między latami 1253-1260.
Około 1257 r. Książę Bolesław Pobożny ulokował Kalisz na prawie średzkim. Wewnętrzną przestrzeń miasta cechował wrzecionowaty układ 2 ulic handlowych, przeciętych systemem przecznic, z centralnie usytuowanym prostokątnym rynkiem.
Rozkwit miasta przypadł na XV i XVI w. Niebagatelny wpływ na architektoniczne i intelektualne oblicze miasta miało sprowadzenie doń Jezuitów (1583 r.) oraz fundacja kolegium i kościoła dokonana przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Stanisława Karnkowskiego.
Liczne wojny i pożary w XVII i XVIII w. zahamowały rozwój Kalisza. Tragiczny był zwłaszcza rok 1792, kiedy to wielki pożar strawił bez mała całe miasto.
Po upadku Księstwa Warszawskiego w 1815 r. Kalisz znalazł się w granicach Królestwa Polskiego. Jako jedno z większych miast Kongresówki stanowił ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturalny.
w czasie I wojny światowej miasto zostało prawie całkowicie zniszczone ostrzałem artyleryjskim i poprzez podpalenia przez wojska niemieckie pod dowództwem majora Hermanna Preuskera.
Podczas II Wojny Światowej Kalisz wcielony został do tzw. Kraju Warty. Okupacja przyniosła represje i prześladowania. Szczególnie bezwzględnie obeszli się hitlerowcy z ludnością Żydowską, stanowiącą do 1939 r. 1/3 ogółu mieszkańców miasta.
Lata powojenne zaznaczyły się rozbudową przemysłu, infrastruktury miejskiej oraz rozwojem społeczno-kulturalnym.
Legenda o kaliskiej Dorotce
Starosta zamku kaliskiego miał piękną córkę Dorotkę. Kochał ją bardzo i pragnął jej szczęścia. Chciał ją dobrze wydać za mąż, za takiego kandydata, który będzie nie tylko zamożny i mądry, ale za takiego, dla którego będzie przychylne serce Dorotki. Dziewczyna jednak nie paliła się do zamążpójścia. Żaden z przedstawionych kandydatów nie przypadł jej do gustu. Siedziała samotnie w swojej komnacie na daremnie wyczekując tego jedynego.
Dorotka nie lubiła strojnych sukni ani czepców, miała wszakże upodobanie w misternie zdobionych trzewiczkach. Starosta spełniał prośby córki i każdego miesiąca na jego rozkaz przyprowadzano do zamku szewczyka Marcinka, który jak żaden majster w mieście potrafił wyszywać złotą i srebrną nicią cudne wzory na damskich trzewiczkach.
Zdarzyło się pewnego razu, że król wysłał starostę w długą i niebezpieczną podróż z ważną misją. Mijały miesiące, a starosta nie wracał. Nastał w Kaliszu czas głodu i zarazy. Ludzie padali na ulicach jak muchy. Tylko Marcinek niezmiennie każdego miesiąca nie zważając na szalejące w mieście „morowe powietrze” wędrował do Dorotki na zamek i pracowicie szył dla niej nowe buciki. W czasie tych spotkań młodzi się w sobie zakochali, zaczęli spędzać ze sobą coraz więcej czasu, a to nie mogło ujść uwagi zamkowej straży.
Pewnego razu urządzono na szewczyka zasadzkę, a kiedy ten próbował uciec, spadł z zamkowych murów i zginął na miejscu. Wkrótce po śmierci Marcinka powrócił na zamek starosta. Tak bardzo zagniewał się na córkę, że rozkazał zamurować ją w jednej z zamkowych baszt, gdzie dziewczyna umarła z głodu.
Po jej śmierci zamykano w baszcie złe i występne dziewczyny, które potem nazywano Dorotkami, a z czasem samą basztę też nazwano Dorotką.
Materiały zaczerpnięte (źródła różne)
